Detailhandelsstructuur binnenstad Alkmaar

Vanuit bezoekdoelen naar onderscheidende gebiedsprofilering

De historische binnenstad van Alkmaar heeft een regiofunctie als recreatieve winkelstad voor het noorden van Noord-Holland. Door per deelgebied een functieprofiel te bepalen, die elkaar bovendien aanvullen, wordt de totale functiemix in de binnenstad versterkt. Waar is het dwaalmilieu met het verrassende lokale winkelaanbod? En kan dit versterkt worden door meer andere functies toe te staan, of juist door het profiel scherp af te blijven bakenen?

Locatie: centrum Alkmaar
Type advies: detailhandelsstructuurvisie
Download: Detailhandelsstructuur binnenstad Alkmaar
(PDF, 44 MB)
Jaar: 2020
Opdrachtgever: gemeente Alkmaar
Projectteam DTNP: Rik Eijkelkamp (projectleider)

Verbreding bezoekmotief en functieprofiel

De binnenstad van Alkmaar heeft van oudsher een sterke regionale positie als recreatieve winkelstad in een aantrekkelijke historische ambiance. Toch heeft ook dit centrum te maken met toenemende winkelleegstand. Op verzoek van gemeente, ondernemers en eigenaren vormde DTNP een visie over de gewenste ruimtelijke ontwikkelingsrichting van de detailhandelsstructuur van de binnenstad.

Wij hebben de toekomstige detailhandelsstructuur samengesteld op basis van uitkomsten van een enquête onder centrumbezoekers en analyse van de fysieke straatkenmerken en het huidige aanbod. In overleg met de integrale projectgroep kwamen wij tot vijf unieke gebiedsprofielen. Ieder van de deelgebieden speelt in op een andere set bezoekmotieven, zodat de binnenstad voor een breed publiek interessant blijft.

Accenten in het bestaande circuit

De ontwikkelingsrichting versterkt de positie en het karakter van bestaande winkelstraten. De ruimtelijke kwaliteiten van de historische binnenstad en de diversiteit van het winkel- en overige centrumaanbod zijn leidend in de gewenste detailhandelsstructuur. Binnen het huidige winkelcircuit kunnen, door het aanbrengen van de nodige accenten in de functiemix, in de toekomst meer onderscheidende deelmilieus ontstaan.

Gezien de opgave in de binnenstad (minder winkels) biedt de verbreding van het gewenste functieprofiel (met ook ruimte voor woon- en werkfuncties) voor sommige van de centrumstraten een sterker toekomstperspectief.

Gezamenlijke ontwikkelingsrichting

Met deze sectorale centrumvisie beschikken de betrokken partijen nu over een gezamenlijke ontwikkelingsrichting. Hiermee kunnen zij gericht aan de slag om per centrumstraat de aantrekkelijkheid voor de bezoeker te vergroten en ontstaat er (nieuw) perspectief voor leegstaand vastgoed. De gemeente Alkmaar heeft hiermee bovendien een belangrijke bouwsteen voor de (nog op te stellen) omgevingsvisie en -plan.

Rik Eijkelkamp – Projectleider: “Een compact centrumgebied met functieverbreding in de randen; dat lijkt een eenvoudig gekozen standaardoplossing. Maar vergis je niet: het is altijd maatwerk! Zonder expertise en kennis van de lokale situatie is een historische fout snel gemaakt. Een zorgvuldig visietraject helpt zowel het centrummanagement, bijvoorbeeld met het aantrekken en huisvesten van nieuwe ondernemers, als de gemeente, bijvoorbeeld met het bepalen van de planologische (on)mogelijkheden in het Omgevingsplan of een nieuw inrichtingsprofiel van de straat.”