Centrumvisie Loppersum

Mensgericht proces in aardbevingsgebied

In het Groningse Loppersum hebben we, terwijl er grote onzekerheid was over de versterkingsoperatie, gewerkt aan een positief toekomstbeeld voor het centrum. Sinds wij dit intensieve maar mooie proces in 2019 afrondden, is er veel gebeurd. De Loppersummers hebben het centrumprogramma voor de omgeving weten te behouden, en van het Henk Zigtermanplein aan de Hogestraat de centrale spil gemaakt.

Locatie: centrum Loppersum
Type advies: centrumvisie
Jaar: 2019
Opdrachtgever: gemeente Loppersum (Eemsdelta)
Projectteam DTNP: Karel Trommelen (projectleider)
Tycho Wissink (Ruimtelijk-economisch adviseur)
Peter Rosmulder (stedenbouwkundig adviseur)

Menselijke opgave, menselijke aanpak

Het dorp Loppersum en haar inwoners zijn landelijk bekend door de aardbevingsproblematiek. Ook in het historische hart van het dorp, op de wierde, ligt een grote versterkingsopgave. Die grote onzekerheid, plus een vergrijzend ondernemersbestand en bevolkingskrimp maakte de behoefte aan een positief toekomstbeeld des te groter: waar doen we het voor?

Om aan die achtergrond recht te doen kozen we voor een mensgericht proces. We hebben alle ondernemers, eigenaren en vertegenwoordigers van het verenigingsleven individueel gesproken over hun situatie, dromen en (on)mogelijkheden. Ook spraken we met de Nationaal Coördinator Groningen, de uitvoeringspartij voor de versterking van de panden in het bevingsgebied. Aanvullende context van de visievorming was de toen aankomende fusie van de gemeenten Loppersum, Delfzijl en Appingedam. De nieuwe gemeente Eemsdelta is inmiddels een feit. De visie moest helpen om de belangen van Loppersum ook in de nieuwe gemeente te waarborgen.

Eerst programma, dan ruimtelijke visie

Tijdens de gesprekken kwamen nieuwe kansen naar voren om het centrumaanbod te versterken en maatschappelijke voorzieningen, zoals bibliotheek, dorpshuis, zorgfuncties en wereldwinkel. te behouden. Vanuit het haalbare toekomstige centrumprogramma hebben we vervolgens de ruimtelijke visie vormgegeven. Met oog voor de lokale stedenbouwkundige kwaliteiten zijn duidelijke keuzes gemaakt.

Een belangrijke ruimtelijke vraag was of het ‘gat’ in de historische Hogestraat, dat tijdens de bouw van de supermarkt was ontstaan, weer moest worden gevuld, of niet.  Deze keuze was snel gemaakt; de daar ontstane pleinruimte, het Henk Zigtermanplein, vormt in de uiteindelijke visie juist het middelpunt van het centrum. Vanaf de ingang van de supermarkt op dit plein zijn de winkels aan de Hogestraat zichtbaar, waardoor combinatiebezoek gestimuleerd wordt. We adviseerden ook om tijdens de versterking de wisselunits op het plein te plaatsen.

Loppersum weer versterkt

Dit blijkt een goede keuze te zijn geweest. Kors van Slochteren, projectleider van de gemeente tijdens de versterking: “Doordat die plek zo in het zicht ligt, durven ondernemers het wel te proberen in de wisselwinkels. Zo vormt het plein nu al de verbindende schakel in het dorp.”  Meerdere panden aan de Hogestraat zijn ondertussen versterkt en voorzieningen zijn naar de centrale plek aan deze straat verplaatst (o.a. de wereldwinkel). Ook de gesprekken tussen de verschillende maatschappelijke functies hebben tot resultaat geleid: het dorpshuis wordt een multifunctioneel centrum, met daarin onder andere de bibliotheek en fysiotherapiepraktijk.

 Zo heeft het opstellen van de centrumvisie in Loppersum echt effect gehad; het heeft de centrumpartijen bij elkaar gebracht, en door samen keuzes te maken, is er weer vertrouwen in de toekomst ontstaan!

Galerij