Herontwikkeling Haarlem Schalkwijk
Van monofunctioneel winkelcentrum naar multifunctioneel stadsdeelcentrumStadsdeelcentrum Haarlem Schalkwijk ondergaat een metamorfose. Van monofunctioneel overdekt winkelcentrum naar een complete en levendige ontmoetingsplek voor de hele wijk. De komende jaren worden in het centrumkwadrant bovendien veel woningen gebouwd. DTNP is sinds 2018 betrokken bij de planvorming. Eerst als adviseur van de Collectieve Vereniging van Eigenaren (CVvE), later ook als sparringspartner voor de gemeente: hoe ziet het wijkcentrum van de toekomst eruit?
| Locatie: | winkelcentrum Haarlem Schalkwijk |
| Type advies: | herontwikkeling |
| Download: | Uitwerking toekomst Winkelcentrum Schalkwijk Haarlem (PDF, 19 MB) |
| Jaar: | 2018 – heden |
| Opdrachtgever: | CVvE en gemeente Haarlem |
| Projectteam: | Ward Frielink (projectleider/supervisor) Peter Rosmulder (stedenbouwkundige) |
Regiofunctie herzien
Winkelcentrum Schalkwijk had jarenlang een sterke regionale positie, met bijvoorbeeld een V&D. Inmiddels is dit, onder andere door de herwaardering van historische binnensteden, de ontwikkeling van Hoofddorp en Amstelveen, de opkomst van webwinkels en het wijzigend vestigingsgedrag van winkelketens, veranderd naar een stadsdeelverzorgende functie. Er wordt daarom al enkele jaren gewerkt aan een ingrijpende herontwikkeling van het winkelcentrum.
Al in 2018 bracht DTNP, in opdracht van de CVvE, de saneringsopgave in beeld en beschreven we welke functies in de toekomst juist kansrijk zijn. Deze programmatische opgaven zijn vervolgens vertaald in een ruimtelijk model, waarbij we rekening hielden met bestaande plannen en initiatieven, en met de huidige, sterk versnipperde eigendomssituatie.
Wijkcentrum van de toekomst
In de jaren die volgden werd dit programmatische basisschema verder uitgewerkt, en uiteindelijk opgenomen in het stedenbouwkundige masterplan voor het centrum van Schalkwijk, dat in het najaar van 2024 door de Haarlemse gemeenteraad voor de ter inzagelegging vrij is gegeven.
Onder meer door tussentijdse herijking van de prognoses, het begeleiden van diverse werksessies, het meedenken over de ruimtelijke opzet van het toekomstige stadsdeelcentrum en het studeren op een ideale inpassing van de belangrijkste publiekstrekkers droeg DTNP de afgelopen jaren haar steentje bij aan dit wijkcentrum van de toekomst.
In de loop van de jaren werkten wij afwisselend als adviseur voor de gemeente en voor de CVvE. Op deze manier konden we onze opgedane kennis en brede expertise inzetten ter verbetering van zowel de omvang van het haalbare programma als de ruimtelijke inpassing ervan. In de loop van de jaren zoomden we zo afwisselend in tot straatniveau (waar komt de ingang van de supermarkt?), en weer uit tot het niveau van het gehele stadsdeel (hoe functioneren de ondersteunende buurtlocaties?).
Van woonopgave naar voorzieningenniveau
De herontwikkeling van winkelcentrum Schalkwijk laat zien dat een dergelijke transitie, van monofunctioneel winkelcentrum naar multifunctioneel stadsdeelcentrum, een proces van de lange adem is. Tijdens die jaren kan er veel gebeuren, waar je als beheerder, bestuurder of plannenmaker ‘iets’ mee moet. Anno 2025 gaat er bijvoorbeeld veel aandacht uit naar de urgente en omvangrijke woonopgave in ons land. De gevolgen van dergelijke ontwikkelingen zijn voor het (wijk)winkelprogramma niet altijd positief. Zo verdunt de huishoudensgrootte, en nemen de bestedingen in fysieke winkels al jaren gestaag af.
DTNP ondersteunde in Haarlem de centrumpartijen in dit langlopende en dynamische proces, door als onafhankelijke centrumspecialist de objectieve feiten en cijfers te bewaken en door telkens de uiteenlopende plannen en prognoses te toetsen aan het overkoepelende centrumbelang: hoe houden we deze plek relevant voor wijkbewoners en zorgen we dat het vastgoed haar waarde behoudt en de ondernemers een goede boterham kunnen verdienen? Dat is waar het ons om draait!
Bron: Rijnboutt
Ward Frielink – Projectleider: “Waar we in eerste instantie vooral keken naar het draagvlak voor winkelprogramma en de spreiding van winkelpubliekstrekkers evolueerde de studie meer naar een visie op een ‘hart’ voor Schalkwijk waarin we ook nadrukkelijk niet-winkelfuncties een belangrijke plek gaven en nadachten over de aantakking van het centrum op de omgeving. De hoekverdraaiing in de noordwesthoek is op die schets van ons uit 2020 bijvoorbeeld al zichtbaar, al waren wij daarin wel wat voorzichtiger dan Rijnboutt in het uiteindelijke Masterplan.”